Paniek? We stonden op scherp
Nedtrain kiest voor transparantie aanpak bij chroom 6 problematiek
Het mediacircus draaide vorig jaar zomer op volle toeren, nadat bekend werd dat medewerkers van NedTrain jarenlang hebben gewerkt aan treinen met Chroom 6 houdende verf. Nu de rust is wedergekeerd, verbreden preventiecoördinator Marcel Arpels Lezer en arbeidshygiënist Peter Tijssen de focus naar complete stoffenbeheersing.
Terwijl de temperatuur buiten de 36 graden aantikt, heerst binnen in de onderhoudshal van NedTrain geen hittestress. Medewerkers zijn onverstoorbaar bezig het verouderde spoorwegmaterieel van de NS vanuit casco weer helemaal op te bouwen. Subtiel klinkt er achtergrondmuziek uit de speakers. Enkel het scherpe geluid van de slijp- en schuurmachines doorbreekt de serene rust in het Haarlemse decor.
Onrust wegnemen
Hoe anders was de situatie een jaar eerder. Toen de spreekwoordelijke temperatuur het kookpunt naderde. In de oude verflagen van treinen was het kankerverwekkende Chroom 6 aangetroffen. Gevolg: onrust onder het personeel. Landelijke mediapartijen roken bloed. Paniek? “Nee, we stonden op scherp”, blikt arbeidshygiënist Peter Tijssen terug op de hectische periode. “Je wordt compleet overvallen. Dan is het zaak direct in kaart te brengen wat er precies aan de hand is, wat je eraan gaat doen en in welke volgorde.”
De medewerkers, vakbonden, ISZW en media daarover op de hoogte stellen, stond bovenaan de prioriteitenlijst. “We hadden helaas geen antwoord op de meest gestelde vraag van medewerkers of én wanneer ze ziek zouden worden. Wel konden we het in het perspectief plaatsen van gevaren waar iedereen dagelijks aan wordt blootgesteld. Door open en transparant over de problematiek te communiceren, zijn we er in geslaagd de onrust onder het personeel weg te nemen”, zegt Marcel Arpels Lezer, preventiecoördinator QHSE.
Medewerkers van NedTrain zijn bezig met schuur- en plamuurwerkzaamheden.met schuur- en plamuurwerkzaamheden.
Spotrepair
De problemen met Chroom 6 kwamen aan het licht door capaciteitsproblemen. NS haalde overjarige dubbeldekstreinen van stal om aan de toenemende vraag van reizigers te voldoen. In Haarlem was geen plek voor de benodigde revisie. Een oude werkplaats in Amsterdam bood uitkomst. Maar kon daar zonder risico geschuurd en geslepen worden? RPS stelde een onderzoeksplan op en deed metingen.
Na de vondst van Chroom 6 gingen direct alle seinen op rood. Voor NedTrain aanleiding alle veertienhonderd treinstellen, verdeeld over zes verschillende series, te onderzoeken. Uit metingen en analyses van RPS bleek dat bij de helft van de series sprake was van Chroom 6. “Maar als je het puur arbeidshygiënisch bekijkt, werd op weinig plekken de wettelijke norm voor blootstelling overschreden”, nuanceert Peter.
Bij het zogenaamde ‘postzegelen’ sloegen de meters wel rood uit. Het zijn de spotrepairs van bijvoorbeeld oude roestplekken. Je herkent ze aan de vierkantjes met licht kleurverschil op de treinen. Marcel: “Chroom 6 zit in de primer als eerste laag op het metaal en bij het verwijderen van roest stuit je bij het schuren op die laag. Bij oppervlakkige schuurwerkzaamheden niet, omdat er nog grond-, plamuur- en laklagen overheen zitten.”
Grijs gebied
Spotrepair is direct stilgelegd, totdat een andere methode is gevonden. Ook het stofvrij maken van de rijtuigen met perslucht na het schuren behoort tot het verleden. “Je zag een behoorlijke overschrijding van de grenswaarde. Nu maken we het eerst schoon, daarna zuigen we het af en doen we het met een vochtige doek na”, vertelt Marcel. Verder is de inzet van en handhaving op persoonsgebonden beschermingsmaatregelen
onder de loep genomen. Chroom 6 kan via de poriën in het lichaam komen. Handschoenen en mondkapjes zijn vervangen door beschermende kleding. Schilders moeten voortaan met wegwerpoverals werken. En binnen de hoogste gradatie van adembescherming is het gebruik van minimaal een half gelaatsmasker verplicht gesteld.
Hoewel het bij NedTrain niet aan persoonsgebonden beschermingsmaatregelen ontbrak, was de discipline in het gebruik daarvan volgens Peter een ontwikkelpunt. “Bij het schuren, slijpen en plamuren stond dit buiten kijf. Bij de overige werkzaamheden was het een grijs gebied, omdat de stofblootstelling niet boven de normen uitkwam. Toch zie je ook daar een groei naar volwassenheid in het gebruik van beschermingsmiddelen. Mede doordat we de medewerkers nadrukkelijk hebben betrokken in de maatregelen.”
Preventiecoördinator Marcel Arpels Lezer en arbeidshygiënist Peter Tijssen in een opnieuw gespoten treindeel dat klaar staat voor het montageproces.
Grenswaarden
NedTrain zet voor het beheersen van de risico’s dus hoog in op de persoonlijke beschermingsmiddelen. Het proces moet immers doorgaan, maar wel veilig. “Als we de productie vier maanden stilleggen, valt het openbaar vervoer in Nederland stil en halen we het Journaal ook”, verduidelijkt Peter. Achter de schermen is NedTrain voor de middellange termijn bezig met de bronaanpak. Zo wordt onder meer gewerkt aan beleid dat leveranciers verbiedt producten aan te bieden waarin Chroom 6 is verwerkt. Ook wordt het productieproces onder de loep genomen. Minder stofvorming en betere afzuiging vormt het credo.
“Misschien moeten we de schuurstanden aanpassen, nat gaan schuren, de afzuiginstallatie verbeteren of met andere luchtstromen werken”, licht Marcel mogelijke verbetermaatregelen toe. Hoewel de blootstelling bij NedTrain op dit moment nog onder de huidige grenswaarde ligt die Nederland vanuit de EU heeft overgenomen, anticipeert het bedrijf hiermee alvast op verdere aanscherping. Niet alleen Chroom 6, maar het terugdringen van blootstelling aan alle stoffen staat daarbij centraal. “Zo weet je zeker dat je beschermd bent voor alles wat zich mogelijk in de toekomst nog openbaart”, besluit Peter.