Crisisberaad bij Delicia

Bij Delicia was niets bekend over de risico’s van talkpoeder. De schrik zat er dan ook goed in toen bekend werd dat Rutger ernstig ziek was door blootstelling aan talkpoeder op het werk. Er werd direct een crisisteam opgericht om tot een goede aanpak te komen.

Talk werd altijd al gebruikt in de Delicia fabriek. Het werkt als een schuurmiddel waarmee de glans aan de hagelslag wordt gegeven. Hedwig Kaastra, Manager risicomanagement, vertelt dat direct nadat bekend werd dat Rutger ziek was geworden door de blootstelling aan talk er door Delicia actie werd ondernomen. Het crisisteam, bestaande uit de directeur, de productiedirecteur, P&O, de manager R&D, een ploegleider van de afdeling waar talk werd gebruikt en Hedwig, startte met het verzamelen van informatie.

“Dat viel nog niet mee. We informeerden bijvoorbeeld bij de leverancier van de talk, maar die bleek ook helemaal niet bekend te zijn met de risico’s van blootstelling. Na dieper zoeken, bleek dat het wel degelijk een geregistreerd risico is, maar dus niet algemeen bekend.”

Toen er meer bekend was over de risico’s moesten de medewerkers zo snel mogelijk worden geïnformeerd. “In nauw overleg met de bedrijfsarts en longarts van NKAL (Nederlands Kennisinstituut Werk en Longaandoeningen) is een plan gemaakt. We wisten dat mensen zouden schrikken als ze dit zouden horen, dus we wilden antwoorden hebben op alle mogelijke vragen en ook gelijk maatregelen kunnen aankondigen.”

Floor van Groeninge is R&D-medewerker en herinnert zich nog goed dat iedereen in de kantine bij elkaar werd geroepen. “Dat was wel schrikken. Ik werkte zelf al 30 jaar in de fabriek en dan denk je wel direct ‘Heb ik dat ook?’. Er werd altijd scheutig gebruik gemaakt van de talk en speels mee omgegaan.” Hedwig: “We hebben alles zo goed mogelijk uitgelegd en zoveel mogelijk informatie gegeven. Per direct werden mondkapjes verplicht als je met talk werkte en ondertussen gingen wij verder met onderzoek naar mogelijke oplossingen.”

Blootstellingsonderzoek

Ad Vorselaars was als bedrijfsarts betrokken: “Delicia heeft goed gereageerd op de situatie. Er werd direct actie ondernomen en er werden middelen vrijgegeven om aan de slag te gaan. Specialistische longartsen en arbeidshygiënisten van NKAL werden ingevlogen om te helpen.” Zo werd onder andere een expositiekaart gemaakt van mensen die veel waren blootgesteld aan talk. Ook gepensioneerden en flexkrachten werden daarin meegenomen.Ad: “Iedereen vulde een vragenlijst in en klachten werden geïnventariseerd. Er waren ongeveer 10 mensen met een hoog risico. Die kregen een uitgebreid onderzoek aangeboden, inclusief een CT-scan. Iedereen deed daar aan mee en alles werd door Delicia betaald.”

Alternatieven

Ondertussen richtte het crisisteam zich op mogelijkheden om blootstelling te voorkomen. Hedwig: “We hebben 0-metingen laten uitvoeren door een arbeidshygiënist. Medewerkers liepen 8 uur lang met een zuigertje bij hun nek.” Floor is actief aan de slag gegaan om te kijken naar alternatieve stoffen om talkpoeder helemaal uit de productie te krijgen. “Ik ben wel een jaar aan het testen geweest en heb verschillende andere middelen geprobeerd. Dit gaf helaas geen goed resultaat. Toen het onmogelijk bleek om de talk te vervangen, zijn we gaan kijken hoe we de blootstelling konden verlagen door er een papje van te maken, zodat de talk niet door de lucht dwarrelt. Dat ben ik in het klein gaan testen. Het was nogal zoeken naar de goede verhoudingen, maar uiteindelijk kwamen er monsters die door de kwaliteitstesten kwamen. Er zijn meerdere recepten, waarbij de uitwerking telkens anders is, dus die hebben we allemaal uitgezocht. Voor een enkel recept is het niet gelukt. In dat geval wordt er gewerkt met een mondkapje. We hebben ook gekeken of we apparatuur konden aanpassen en met afzuiging de blootstelling konden verlagen. Dit was deels mogelijk.”

Voor de implementatie en acceptatie is het volgens Floor belangrijk dat je laat zien wat je doet: “Zien = geloven. We hebben productiemedewerkers bij de ontwikkeling betrokken. Je kunt veranderingen in een werkproces nooit in je eentje aanpassen.”Hedwig: “Daarna zijn weer nieuwe metingen gedaan en die lieten flinke verbeteringen zien. We zaten ruim onder de grenswaarden. Er zijn nog steeds twee werkzaamheden die risico’s met zich meebrengen: het toevoegen van de talk op de hagelslag en het toevoegen van talk om een papje te maken. Daarom is het gebruik van een mondkapje nog steeds verplicht. Nog steeds houdt men de oren en ogen open voor alternatieven. “Maar het is tot op heden niet gelukt om een alternatief te vinden.”

Open communicatie

Zelfs na zo’n geschiedenis blijk toezicht belangrijk. Zeker ook bij nieuwe mensen. Floor: “Dat merkte je eigenlijk heel snel al. In eerste instantie deed iedereen een mondkapje op, maar na twee weken verslapte dat al. Inmiddels zijn er ook nieuwe medewerkers, die dit niet hebben meegemaakt, maar we spreken elkaar er zeker op aan.” Hedwig: “Er is nu veel meer aandacht voor veilig en gezond werken. Ieder kwartaal pakken we een nieuw thema op, onder andere door middel van toolboxen. Er is nu een aparte SHE-coördinator.”

Ad: “Je ziet dat er in eerste instantie even onrust was, maar door open communicatie en een actief beleid heeft Delicia de onrust al snel weggenomen.” Bij alle betrokken partijen heeft dit verhaal veel impact gehad. Ad: “Er is veel spin-off van gekomen. Omdat Delicia bereid is het verhaal te delen, kunnen anderen ervan leren. Het heeft veel bewustzijn opgeleverd, ook bij artsen. Zij zijn zich veel bewuster geworden van het feit dat niet alleen duidelijk gevaarlijke stoffen zoals lasrook een probleem kunnen opleveren. Ik heb het als beroepsziekte aangemeld. Voor mij als bedrijfsarts heeft het er ook voor gezorgd dat ik veel meer oplet en ik geef nu ook voorlichting. Delicia heeft ook de brancheorganisatie geïnformeerd om kennis te delen.”

Hedwig: “De belangrijkste tip die ik kan geven, is wees open naar andere partijen, want dat is de enige manier om hulp te krijgen. We hebben bijvoorbeeld veel hulp gehad van NKAL.”