Acht keer bijzonder

Hoe vaak krijg je de kans mee te werken aan één van Nederlands grotere natuurinrichtingsprojecten. In een functie waarbij je zowel werkvoorbereider als toezichthouder bent. En dat ook nog in je eerste baan. Roy Koppers somt moeiteloos acht argumenten op waarom het werken in én voor de Oostelijke Vechtplassen voor hem zo bijzonder is.

Naam: Roy Koppers. Missie: De natuur in Nederland mooier en beter maken. Wens: Omvangrijke natuurinrichtingsprojecten voorbereiden en begeleiden. Motto: Hoe groter en uitdagender hoe beter.

Het valt niemand op als Roy Koppers zich weer eens door de drassige weilanden van de Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven ploegt. Hier op de grens van Noord-Holland en Utrecht, tussen de Vecht en de Heuvelrug overheerst de stilte en weids groen uitzicht. Hier waan je je voor even in een andere wereld. Met plassen, sloten, rietlanden, moerassen, graslanden, bossen en het zeldzame trilveen.

Op veel plaatsen is hier het veen vergraven waardoor een afwisseling van land en water is ontstaan. De keerzijde is dat het voortbestaan van de beschermde plant- en diersoorten onder druk staat. Reden voor de provincie Utrecht om het Utrechtse deel van Oostelijke Vechtplassen alvast onder handen te nemen en niet te wachten op het definitieve beheerplan voor dit Natura 2000-gebied, waar de provincie Noord-Holland de trekker van is.

Bijna achthonderd hectare projectgebied gaat op de schop. Dichtgegroeide petgaten en sloten worden open gegraven. Zo groeien kranswieren, fonteinkruiden en krabbenscheer weer in het open water. Door te plaggen en bomen en struiken te verwijderen krijgen zeldzame vegetaties kans zich te herstellen en uit te breiden, zoals trilveen, veenmosrietland, galigaanmoeras en blauwgrasland.  Zo krijgen eerst de Oostelijke Binnenpolder en later de Westbroekse Zodden en Molenpolder weer nieuw elan. Met de kenmerkende natuur van dit gebied, die landelijk en internationaal zo bijzonder is.

Acht keer bijzonder

Voor werkvoorbereider Roy Koppers zijn dit soort projecten de krenten uit de pap. Maar wat maakt dit project voor hem dan zo bijzonder? Hij somt acht redenen op.

Werkvoorbereider en toezichthouder in één

 “Als werkvoorbereider heb ik voor de provincie het definitief ontwerp uitgewerkt naar de technische tekeningen en het contractdocument. Van de provincie en mijn leidinggevende heb ik de kans gekregen ook een rol te vervullen in het toezicht. Interessant en leerzaam om te zien hoe dat wat je binnen hebt bedacht er buiten uiteindelijk uit komt te zien. Ik ben het eerste aanspreekpunt voor de omgeving, de aannemer en controleer zijn werk. Door mijn rol in het voortraject kan ik de vragen in de uitvoering snel beantwoorden.”

Natura 2000

“Het is bijzonder om in een Natura 2000-gebied te werken. Je ziet er reeën, dassen, vossen en talloze vogelsoorten. Daarnaast is het een heel uniek uitgestrekt natuurgebied zo onder de rook van Utrecht. Er is binnen dit gebied nog precies te zien hoe dit natuurgebied in de loop van de eeuwen heeft kunnen ontstaan. Met opeenvolgende verlandingsstadia: van open water tot trilveen en bos. De trilvenen die hier voorkomen zijn uniek in Europa.”

Grondverzet in overvloed

“Alleen in het projectgebied Oostelijke Binnenpolder verzetten we al 150.000 kuub grond. Met de andere gebieden erbij praat je al snel over 600000 kuub grondverzet. Dat gaat hier toch iets anders dan in de weg- of waterbouw. Je krijgt hier namelijk maar één kans om het grondwerk goed te doen. Voordeel is dat de kraanmachinist op zijn scherm in de kraan exact ziet wat hij moet graven, hoe diep hij moet graven en wat voor taluds er moeten komen. Mooi om te ervaren hoe zij dat in hun kraan terugzien in het 3D-model dat je als werkvoorbereider vooraf hebt bedacht en opgezet.”

Foutje fataal

“Het is uitdagend dat je werkzaamheden uitvoert in een al bestaand natuurgebied. Als je bij het trilveen verkeerde handelingen uitvoert, kun je het niet meer herstellen. Dan maak je schade die je al snel 30 jaar terugbrengt in de tijd. Het is dus erg belangrijk nauwkeurig in beeld te brengen waar de kwetsbare natuur zich bevindt. En vervolgens met de aannemer afspraken te maken hoe daarmee om te gaan.”

 Verschillende belangen

“Je hebt binnen het project te maken met verschillende belanghebbenden. De provincie (Programmabureau Utrecht-West) als opdrachtgever, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, een ecoloog en Natuurmonumenten die het gebied gaat beheren. Het geeft veel energie om de verschillende belangen goed op elkaar af te stemmen.”

Groot, groter, grootst

“Alleen de Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven behelst al een oppervlakte 200 hectare. Straks komen ook de Westbroekse Zodden, Molenpolder, Noorder Maarsseveense Plassen en Polder Huis te Hart aan de beurt. Dan komt er nog eens een oppervlakte van 600 hectare bij. Op dit moment zijn we druk bezig met de werkvoorbereidingen van dit project.”

Samen sterker

“Intern heb ik ook veel contact met collega’s van andere afdelingen binnen RPS die bij het project betrokken zijn. Bijvoorbeeld met de landmeters. Zij hebben het gebied ingemeten om de bestaande situatie te bepalen en doen vervolgens ook de revisiemeting. Ook zijn er collega’s van bodem en ecologie bij het project betrokken geweest. Je vult elkaar aan en dat maakt het voor mij ook erg leerzaam.”

Win-win

“Natuur- en agrarische doelstellingen botsen vaak binnen dit soort projecten. Door hier de grond dicht bij het project te houden is er echter sprake van een win-win situatie. Ruim 150.000 kuub opgegraven grond verzetten we naar de agrariërs, zodat zij hun percelen kunnen ophogen. Bijkomend voordeel is dat dit tegelijk de meest duurzame methode is, omdat je minimaal grondtransport nodig hebt.”