Provincie Overijssel prikkelt asbestdakeigenaar

Van milieuschade naar duurzame energie

 

Als aanjager en verbinder grijpt de provincie Overijssel de asbestdakenproblematiek aan om duurzamer te worden. Gedeputeerde Erik Lievers vertelt over deze voortvarende aanpak waarbij het Rijk met interesse over zijn schouders meekijkt.

 Bam! Die presentatie over asbestkanker kwam binnen bij Erik Lievers. Een longarts schetste onlangs haarscherp de gevolgen van deze ziekte en dat maakte indruk op de gedeputeerde van de provincie Overijssel, met onder meer milieu en energie in portefeuille. “Het is een vreselijke vorm van kanker waarbij de longen langzaam verstenen. Een gevaar dat helaas nog onvoldoende erkend wordt als ik kijk naar de prioriteiten vanuit het Rijk. Jaarlijks kampen we met 570 verkeersdoden, terwijl er 500 mensen overlijden aan asbestkanker. Zet dat eens af tegen de veelvoud aan investeringen in verkeersveiligheid? Dus moeten we creatief zijn, want er is geen tijd te verliezen!”, klinkt hij strijdbaar.

Kansen

Vanwege de onverwoestbare eigenschappen is veel asbest in daken verwerkt. Een landelijk asbestverbod moet zorgen dat dit uiterlijk 2024 overal verwijderd is. RPS speelt een actieve rol bij de inrichting van een landelijk platform om dit proces te versnellen. Aan Overijssel de taak tien miljoen vierkante meter asbestdak te saneren. Een grootscheepse operatie die niet louter lasten, maar ook kansen biedt om de omgeving te verduurzamen, vindt de provincie.

“Uitgangspunt is dat elke pandeigenaar verantwoordelijk is voor zijn eigen asbestverwijdering. Dan kun je als overheid twee dingen doen. In 2024 handhaven en sancties opleggen, of direct de regiefunctie oppakken en met betrokken partijen zoeken naar oplossingen waarmee we de provincie beter achterlaten voor onze kinderen”, aldus Lievers.

Geen abc-tje

Een mooi streven, maar waar begin je? Eerst even de feiten. Van de tien miljoen vierkante meter aan asbestdaken in Overijssel behoort driekwart toe aan agrarische bedrijven. De rest aan bedrijven, particulieren en maatschappelijke vastgoed. Omgerekend zal er tot 2024 per dag 3400 vierkante meter gesaneerd moeten worden. Met een landelijke subsidie voor het verwijderen van asbestdaken (minimale omvang 35 vierkante meter) doet het Rijk een duit in het zakje. Daarnaast kunnen de agrariërs gebruikmaken van een provinciale stimuleringsmaatregel. Verwijderen zij asbest van het dak, dan krijgen zij subsidie voor het plaatsen van zonnepanelen.

“Een mooi voorbeeld waarbij je de oplossing koppelt aan een terugverdienmodel en bijdraagt aan het milieu”, stelt Lievers. Al beseft hij dat dit streven niet voor elke agrariër een abc-tje is. “We gaan persoonlijk met ze in gesprek om gericht hun specifiek probleem in kaart te brengen. Soms zijn daken bijvoorbeeld zodanig verweerd dat er ook vezels in de bodem terechtkomen. Een bijkomende complicatie waar nog geen subsidie voor is. Ook bekijken we welke subsidiekanalen er wel beschikbaar zijn en stimuleren we banken mee te denken.”

Asbestsanering van daken in Hattemerbroek.

Participatie

Deze werkwijze is gestoeld op een doelgroepgerichte aanpak. Hiervoor stelt de provincie Overijssel momenteel een asbestplan op waarin agrariërs, particulieren en ondernemers kunnen rekenen op een maatwerktraject. Vooral bij laatstgenoemde wil de provincie gas geven. Om geen tijd te verliezen zijn tweehonderdvijftig persoonlijke gesprekken met ondernemers gepland. “We willen van elk specifiek probleem een businesscase maken. Hoe kun je asbest op jouw dak het best verwijderen? Wat doe je met een nieuw dak en hoe kun je dat het beste financieren?”

Lievers hoopt daarmee een beweging op gang krijgen waarin kennisinstellingen, gemeenten, banken en verzekeraars participeren. Hij legt uit: “Je wilt voorkomen dat pas in 2023 actie wordt ondernomen. In het verleden trapten we in de valkuil dat we subsidie beschikbaar stelden en verwachtten dat de problemen zichzelf oploste. Dat werkt niet. De oplossing moet komen door samenwerking van alle betrokken partijen. De gemeente voor het op de gewenste wijze benutten en inrichten van de leefruimte. De asbestsector voor de meest efficiënte en veilige manier voor saneringstrajecten. De banken voor duurzame financieringen. Verzekeraars voor maatgerichte polissen. En de provincie als aanjager en verbinder.”

One-stop-shop

Om dat te stimuleren vertelt Lievers over het creëren van informatiepunten volgens het one-stop-shop principe. De asbestdakeigenaren kunnen dan terecht bij één adres voor asbestverwijdering, nieuwe daken, energiemaatregelen (zonnepanelen, isolatie) en de financiering. Zo ontstaan er kruisbestuivingen tussen de aanbieders, verwacht de gedeputeerde. “Asbestsaneerders komen in gesprek met leveranciers van daken. Banken trekken op met leveranciers van zonnepanelen om ze tegen aantrekkelijke rentetarieven aan te bieden. Of denk aan collectieve saneringstrajecten voor dakeigenaren die niet in aanmerking komen voor subsidie.”

Voortrekker

Hoewel meters maken belangrijk is, benadrukt de wethouder dat ook het duurzaam verwerken van asbest aandacht verdient. “Nu verplaatsen we het probleem. Is het straks mogelijk de vezels te scheiden van de rest en duurzaam te hergebruiken? Ik doe een oproep aan de sector om daar over na te denken. Veel partijen zijn van goede wil, maar individueel lukt niet.” Overijssel lijkt in ieder geval op de goede weg om alle partijen op de wagen te krijgen. Als het Rijk je dan ook nog bestempelt als voortrekker in de aanpak van asbestdaken, lijken de paden geplaveid voor een mooie en duurzame toekomst.