Historische kademuren onderwerp van zorg

Hoe staat het er binnen uw gemeente voor?

Wie kent ze niet? De Amsterdamse bruggen en kademuren. Historisch erfgoed. Publiekstrekker bij uitstek. Maar ze baren de gemeente Amsterdam momenteel ook zorgen. Veel van deze assets zijn honderden jaren oud en aan vervanging toe. Ook andere gemeenten met een historische binnenstad zijn gewaarschuwd. Projectmanager Geodesie Eric Buishand van RPS legt uit hoe inzicht in assets leidt tot bewuste en gefundeerde keuzes.

Verkeerswethouder Sharon Dijksma van Amsterdam stuurde vorige week een plan van aanpak naar de gemeenteraad. Amsterdam heeft de komende jaren honderden miljoenen euro’s nodig om bruggen en kades die in slechte staat verkeren op te knappen. Van de 200 kilometer aan gemetselde kademuren verkeert zeker 10 kilometer in zeer slechte staat, wat betekent dat er een verhoogd risico op bezwijken is.

Inspecteren kademuren
Kademuren zijn belangrijke infrastructurele constructies. Bij rivier- en zeehavens verkeren ze meestal in prima staat. Juist door goed beheer. Hoe anders is dit bij historische kademuren. Het AD publiceerde in 2013 al een onderzoek onder gemeente waaruit bleek dat de binnenstedelijke kademuren in steden met een historische binnenstad veelal in slechte staat verkeren. De kademuren zijn onderhevig aan zettingen, deformatie en materiaalveroudering. Terwijl er nauwelijks budget gereserveerd wordt voor herstel en onderhoud.

Deformatiemetingen
Projectmanager Geodesie Eric Buishand van RPS houdt zich bezig met het uitvoeren van deformatiemetingen. Ook stelt hij voor gemeenten monitoringsplannen op om vervormingen van de bruggen en kademuren met de benodigde apparatuur te registreren en monitoren. Hoewel het veilig gebruik en efficiënt beheer van bovenstaande assets van belang zijn voor het goed functioneren van de stad en haar inwoners, ervaart hij dat het monitoren daarvan vaak een ondergeschoven kindje vormt bij de kleinere gemeenten.

Hoe kan het dat het onderhoud van bruggen en kades blijkbaar niet hoog op het prioriteitenlijstje van de meeste gemeenten staat?

Geld kun je maar één keer uitgeven. Mogelijk ligt de prioriteit bij andere projecten die publiekelijk meer aanspreken. Vooral ook zichtbaar zijn voor de inwoners. Het besef moet komen dat regeren vooruitzien is. Dat dit op termijn zijn vruchten afwerpt in de zin van verbeterde veiligheid en bereikbaarheid van de stad. Daarbij is het net als met de kwaliteit en veiligheid binnen organisaties. Dat resultaat is moeilijk te meten. Daar komt bij dat veel gemeenten niet bekend zijn met de mogelijkheden en technieken.

De investering om kades en bruggen weer in betere staat te krijgen vergt forse investeringen. Alleen voor Amsterdam wordt binnen de coalitie rekening gehouden met, op lange termijn, een bedrag van 2 miljard euro. Hoe kunnen de gemeenten hun investeringen het meest efficiënt inzetten?

Door aan de voorkant de zaken goed geregeld te hebben. Inzicht in je assets leidt tot bewuste, gefundeerde keuzes van het onderhoud aan die objecten die dat het hardst nodig hebben. Als dat inzicht er niet is, dan wordt het brandjes blussen en is het kwaad vaak al geschied. Daardoor zullen de uiteindelijke kosten vaak aanzienlijk hoger liggen.

Hoe krijgen gemeenten het snelst inzicht in hoe het er bij hen voorstaat?

Door een beheer- en onderhoudsplan met specificaties voor hun assets op te stellen. Hiermee wordt een basis gecreëerd waarin een werkwijze voor bijvoorbeeld de inspectie en monitoring van hun assets is verankerd.

Dat gebeurt onder meer met deformatiemetingen?

Ja, met deformatiemetingen breng je voor alle soorten objecten verzakkingen, rotaties en schade in beeld. Het resultaat van de investering is niet direct zichtbaar, zoals bij de aanleg van een nieuwe straat. Een wethouder die de knoop doorhakt om hierin te investeren moet daarom sterk in zijn schoenen staan. Maar de investering verdient zich terug, doordat de renovatie op basis van de resultaten op het juiste moment en de juiste plek wordt uitgevoerd.

Vereisen historische kademuren een speciale aanpak?

Van belang is dat je alle factoren die meespelen goed en eenduidig in beeld krijgt. Je kunt dan denken aan deformatiemetingen, inspectiewerkzaamheden, monstername en materiaalanalyse, funderingsonderzoek en herberekening draagkracht. Door dit met een bepaalde frequentie uit te voeren worden gegevens verkregen waarmee de staat van de assets kan worden vastgesteld.

Moeten afgekeurde kademuren per direct worden vernieuwd?

In de praktijk zie je wel eens dat objecten worden afgekeurd en dat het vervolgens nog een flinke tijd duurt voor onderhoud plaatsvindt. In geval van een kademuur zou de achterliggende infrastructuur kunnen worden afgesloten om de belasting van de kademuur te verminderen. Dit geeft uiteraard ontzettend veel overlast voor omwonenden  In het algemeen geldt wel dat als vervanging of onderhoud nodig is, het niet goedkoper wordt als je dit tot het laatste moment uitstelt.

 

Meer informatie?

Meer weten over hoe u inzicht krijgt in de status van uw kademuren en bruggen? Neem contact op met Eric Buishand.